سرزمین تمساح های پوزه کوتاه جاذبه ای زیبا برای گردشگران - مجله مستانه

به گزارش خبرنگاران گاندو یا تمساح پوزه کوتاه ایرانی تنها گونه از راسته تمساح ها در ایران است که پهن ترین پوزه را در مقایسه با سایر تمساح ها دارد.

این جانور باقیمانده ای از راسته کروکودیل که خود خزندگانی بوده اند که در دوران مزوزوئیک (225 تا 265 میلیون سال قبل) می زیسته اند،هستند آنها در طول 65 میلیون سال گذشته تغییرات اندکی یافته اند.

رودخانه سرباز مهمترین ناحیه زیست این گونه در ایران است و برخی از گاندوها نیز در رودخانه باهوکلات و کاجو قصرقند نیز حضور دارند.

گاندو جانوری بسیار خجالتی، محتاط و ترسو است و به سختی می توان آن را مشاهده کرد حداکثر طول این حیوان چهار تا پنج متر است اما با طول کمتر و بیشتر نیز دیده می گردد و غذای اصلی آن به طور عمده ماهی، لاک پشت، پرندگان آبزی و لاشخورهاست.

به گفته کارشناسان رنگ عمومی بدن گاندو در ناحیه پشت زیتونی تا قهوه ای و به لحاظ وجود استخوان های استئودرم در زیرپوست و روی ماهیچه، سطح پشت جانور خشن و سپر مانند است، ناحیه شکم این حیوان به رنگ سفید متمایل به زرد است، دم حیوان که نیمی از طول بدن آن را تشکیل می دهد آنقدر قدرتمند است که می تواند استخوان بدن برخی پستانداران را با ضربه ای قوی خرد کند.

کروکودیل ها یا به گویش محلی گاندو از هندوستان، سیلان تا پاکستان غربی و بلوچستان جنوبی پراکنده اند و رودخانه سرباز غربی ترین نقطه انتشار کروکودیل در آسیاست و ارزش توام ملی و بین المللی دارد.

یکی از ویژگی های مهم گاندو پاهای قوی آن است شاید به همین دلیل است که می تواند تا خانه های مردم روستا برود هرچند دلیل معمول آن وجود سیلاب های فصلی و انتقال گاندوها به نزدیکی خانه هاست.

نسل این گونه در سطح دنیا در معرض خطر نابودی قرار گرفته است و به عنوان یک جانور نادر در دنیا مطرح است.

گاندو حیوانی اجتماعی است و از رفتارهای جالب این حیوان حفر کانال های عمیق در کنار رودخانه ها و آبگیرهای محل زندگی خود است.

این حیوان با حفر این کانال ها که چندین متر عمق داشته و طول آنها تا 15 متر می رسد هم پناهگاهی برای زندگی و استراحت خود در ساعت های گرم روز تهیه می نماید و هم از تبخیر آب جلوگیری نموده و با ذخیره آب در کانال ها به حفظ آب برکه ها و تالاب ها در فصل های گرم و ایام خشکسالی یاری می نماید به همین دلیل مردم بومی علاقه زیادی به این حیوان دارند و معتقدند که هر جا گاندو باشد آب فراوان است.

وجود دره ها، نگاره ها، آبشارها و ده ها جاذبه تاریخی، طبیعی و جانوری بی نظیر و منحصر به فرد، سرباز را به یک منطقه ویژه از لحاظ گردشگری تبدیل نموده که همه ساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران از نقاط مختلف کشور است.

وجود آثار و جاذبه های طبیعی و جانوری شامل دره های سرسبز با چشم اندازهای متنوع و دیدنی، رودخانه پرآب، چشمه های معدنی و آبشارهای پله ای حیرت انگیز و ده ها جاذبه دیگر این منطقه را به عنوان یکی از قطب های مهم گردشگری در جنوب سیستان و بلوچستان مطرح نموده است.

دره های سرسبز کریم آباد، دورک، بندان، گتان، سامگان وکزور، سد آشار، آبشار گراوانیگ، منطقه و دره کوه روک با آبشار دیدنی، درخت های کهنسال کنار نوت و دپکور، درخت قدیمی انجیر معابد یا مکر زن در پارود، غار قدیمی کزور، نخلستان و مزارع سنگ مسجد، مساجد دز، انزا، علی آباد و پیشین، سنگ نگاره های پیردان، سوبتگ کوه فیروز آباد، روستاهای گردشگری پیردان و لهاباد، محوطه برکه سالونکان (دامادان)، کوههای گردو، پسکوه، تگردکوه و کوه نیل گوران از دیگر جاذبه های گردشگری شاخص سرباز به حساب می آید.

**غذاهای سنتی سرباز

از انواع معروفترین خوراک های محلی شهرستان سرباز می توان به انواع خوراک خرما، کَتُّک، لَده، هارگ، چانگال، شیرگ، پُرانی و هَلَکاری اشاره نمود.

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت: با برنامه ریزی و فراهم کردن امکانات مناسب از سوی دستگاه های دولتی و مردم میهمان نواز، این شهرستان آماده استقبال از مسافران نوروزی است.

خلیل نبات زهی اضافه نمود: ایام نوروز فرصت مناسبی برای معرفی جاذبه های گردشگری و تاریخی این شهرستان است.

وی ادامه داد: محوطه های باستانی، تاریخی و فرهنگی شناسایی شده که برای مسافران نوروزی جذاب و دیدنی است.

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت:در ایام نوروز ضمن جانمایی پایگاه های اطلاع رسانی در ورودی شهر، از میهمانان در محل نمایشگاه صنایع دستی با نان محلی و خرما پذیرایی می گردد.

وی خاطرنشان کرد: این نمایشگاه با آثار صنایع دستی از قبیل حصیر بافی، سوزن دوزی و سکه دوزی تا سرانجام فروردین پذیرای بازدید کنندگان و علاقه مندان است.

نبات زهی گفت: قلعه سرباز، قلعه آشار، قلعه فیروز آباد، قلعه ایرفشان، قلعه پیشین، گورستان قدیمی مورتان، سنگ نگاره های پیر دان، حمام قدیمی پارود، دره زیبا و رودخانه سرباز، روستاهای کوهپایه ای حاشیه رودخانه سرباز، سد پیشین، پل بزرگ سرباز، قلعه برنجی، قلعه پشامگ، دره پر پیچ و خم پیردان و محوطه های باستانی از جمله مکان های دیدنی و تاریخی هستند که برای بازدید مسافران نوروزی آماده شده است.

وی ادامه داد: این شهرستان با وجود این آثار می تواند در عرصه جاذبه های طبیعی، تاریخی و باستانی گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را به خود جذب کند.

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سرباز گفت: برخی از قلعه ها و محوطه های تاریخی از قدمت و وسعت زیادی برخوردار هستند.

وی ادامه داد: ستاد تسهیلات نوروزی در شهرستان سرباز با برگزاری نشست های متعدد در قالب کمیته های مختلف درصدد است تا همانند گذشته میزبان شایسته ای برای مسافران و گردشگران نوروزی باشد.

راسک مرکز شهرستان سرباز در 500 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.

این شهرستان از شمال به شهرستان سراوان و ایرانشهر و از طرف شرق به کشور پاکستان با حدود 120کیلومتر خشکی از جنوب به شهرستان چابهار و از غرب به نیکشهر محدود می گردد.

سرباز دارای هشت هزار و 594 کیلومتر مربع وسعت و تراکم جمعیت 9 نفر در کیلومتر است.

این شهرستان یکی از قدیمی ترین مناطق بزرگ بلوچستان و مقر تمدن های بزرگی درادوار مختلف بوده است.

تنوع آب و هوایی درمنطقه باعث شده میوه های متنوع مانند خرما، خربزه درختی، موز، کنار، انبه، چیکو، گوواوا و انواع مرکبات از قبیل لیمو، پرتقال، نارنگی و غیره کاشت گردد.

سرباز به دلیل سرسبز بودن و وجود دره و رودخانه پرآب به طول 313 کیلومتر زیستگاه انواع ماهی ها و تمساح پوزه کوتاه ایرانی است.

آب و هوای شهرستان سرباز در تابستان گرم و خشک و در برخی از ماههای سال به علت تاثیر بادهای موسمی با رطوبت (شرجی) و در زمستان معتدل است و بادهای باران آور موسمی در فصل تابستان بصورت رگبارهای شدید و گاهی سیل آسا و بادهای باران آور غربی در فصل زمستان در این منطقه موجب ریزش پراکنده باران می گردد.

3043**3213