قدیمی ترین آپارتمان دست ساز جهان - مجله مستانه

غار کَرَفتو غاری باستانی و اثری تاریخی در استان کردستان است که در صخره مرتفعی در شرق شهر سقز و شمال غرب شهرستان دیواندره واقع شده است و از نظر تقسیمات کشوری قبلاً در حوزه سقز و در حال حاضر در حوزه شهرستان دیواندره واقع شده است. این غار، یک غار آهکی است که در دوران سوم زمین شناسی شکل گرفته و با توجه به تحقیقات به عمل آمده در دوران مزوزوئیک در زیر آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است. بخش هایی از این غار، دست کَند است و کتیبه هایی از دوران پیش از تاریخ دارد. آثار تاریخی موجود در این غار مربوط به سده 3 هستند.

راه دسترسی به این غار به وسیله سقز، مسیر آسفالته شهر صاحب به میرسعید و به وسیله دیواندره، دو راهی تکاب گورباباعلی و به وسیله تکاب، مسیر جاده خاکی روستای علی آباد امکان پذیر است. این اثر در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره ثبت 330 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بعلاوه این غار در تاریخ 24 آبان 1401 در لیست موقت جهانی یونسکو ثبت گشت.

کتیبه ای یونانی بر سردر یکی از اتاق های طبقه سوم این غار وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهرو های عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند. نورگیر هایی به سمت بیرون تعبیه شده اند و بر دیوار های غار در برخی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.

با توجه به پژوهش های به عمل آمده، در دوران میان زیستی کَرَفتو در زیر آب بوده است و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است. غار کَرَفتو از غار های آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده است. در حال حاضر طول غار حدود 750 متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می گردد. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضا هایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند.

این غار در سال 1379 برآورد شد و با آنالیز های باستان شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران های مختلف به دست آمد. کشف تراشه های سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از استفاده انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. بعلاوه نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده های ششم تا هشتم هجری را مسجل می سازد. اقداماتی در طول سال های 1378 و 1379 اجرا شده که شامل: سامان دهی محوطه بیرون غار، پله سازی، سکو های استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس های بهداشتی و برق کشی غار است.

عکاس: فربد باوه