راهنمای سفر به جزیره مورانو: پایتخت شیشه جهان - مجله مستانه

هنر شیشه‌گری مورانو: آشنایی با تکنیک‌های مشهور

پیش از گشت‌وگذار در جزیره، آشنایی با تکنیک‌های پیچیده و تاریخی شیشه‌گری که شهرت مورانو را رقم زده‌اند، به شما کمک می‌کند تا از هنر استادکاران و آثاری که می‌بینید، لذت بیشتری ببرید . این هنر که اسرار آن زمانی به شدت محافظت می‌شد، شامل روش‌های منحصر به فردی است که هر کدام داستانی از نور، رنگ و مهارت را روایت می‌کنند . ارزش این تکنیک‌ها به قدری بود که جمهوری ونیز برای حفظ انحصار خود، استادکاران را با اعطای امتیازات اشرافی و در عین حال اعمال محدودیت‌های شدید، در جزیره محبوس می‌کرد .

• میل‌فیوری (Millefiori - هزار گل): یکی از زیباترین و شناخته‌شده‌ترین تکنیک‌ها که در زبان ایتالیایی به معنای "هزار گل" است .

  • ویژگی: ایجاد الگوهای موزاییکی و بسیار رنگارنگ شبیه به فرشی از گل‌های مینیاتوری . طرح‌ها می‌توانند از گل‌های ساده تا الگوهای هندسی پیچیده را شامل شوند .
  • فرآیند: استادکاران ابتدا عصاهای شیشه‌ای چندلایه و رنگی (Cane) می‌سازند که در مقطع عرضی، طرح یک گل یا ستاره را دارند . سپس این عصاها را می‌کشند تا نازک شوند، به قطعات کوچک (Murrine) برش می‌دهند، در یک قالب کنار هم می‌چینند و با حرارت به هم جوش می‌دهند تا یک صفحه طرح‌دار ایجاد شود . در نهایت این صفحه را به شکل گلدان، کاسه یا اشیاء دیگر درمی‌آورند .

• آونتورینا (Avventurina - اتفاقی): نام این تکنیک از کلمه ایتالیایی "ماجرا" یا "شانس" گرفته شده، زیرا در قرن هفدهم به صورت تصادفی کشف شد .

  • ویژگی: ظاهری درخشان و جرقه‌مانند، شبیه به آسمان شب پرستاره، که به دلیل وجود ذرات بسیار ریز و براق فلز مس در توده شیشه ایجاد می‌شود .
  • فرآیند: کلید ساخت این شیشه، افزودن اکسید مس به شیشه مذاب و سپس سرد کردن بسیار آهسته آن در یک محیط با اکسیژن کم است . این فرآیند طولانی باعث می‌شود کریستال‌های خالص مس در شیشه تشکیل شده و بدرخشند .

• سومرسو (Sommerso - غوطه‌ور): یک تکنیک مدرن‌تر که در دهه 1930 ابداع شد و به معنای "غوطه‌ور شده" است .

  • ویژگی: خلق لایه‌های ضخیم و شفاف رنگی که بدون ترکیب شدن، روی یکدیگر قرار گرفته‌اند . لایه بیرونی که معمولاً بی‌رنگ است، به رنگ‌های داخلی عمق و جلوه‌ای عدسی‌مانند می‌بخشد .
  • فرآیند: هنرمند یک قطعه شیشه رنگی را شکل داده و سپس آن را در ظرفی از شیشه مذاب با رنگی دیگر (اغلب شفاف) فرو می‌برد . این کار می‌تواند چندین بار با رنگ‌های مختلف تکرار شود تا لایه‌های متعددی ایجاد گردد .

• لاتیمو (Lattimo - شیری): این شیشه مات و سفیدرنگ در قرن پانزدهم برای تقلید از ظروف چینی گران‌قیمتی که به اروپا وارد می‌شد، توسعه یافت .

  • ویژگی: ظاهری کاملاً کدر و به رنگ سفید شیری، شبیه به پرسلن . این شیشه اغلب به عنوان بستری برای تزئینات بیشتر مانند نقاشی با مینا استفاده می‌شود .
  • فرآیند: با افزودن مواد کدرکننده مانند اکسید قلع به مخلوط شیشه، میکروکریستال‌هایی در ساختار آن تشکیل می‌شود که نور را پراکنده کرده و ظاهری مات و سفید ایجاد می‌کنند .

• فیلیگرانا (Filigrana - نخ‌نشان): یکی از ظریف‌ترین تکنیک‌ها که در قرن شانزدهم ابداع شد و شامل ایجاد الگوهای تورمانند با استفاده از نخ‌های شیشه‌ای است .

  • ویژگی: خطوط نازک و مواج شیشه رنگی (معمولاً سفید) که در داخل شیشه شفاف به دام افتاده و الگوهایی پیچیده مانند تور، مارپیچ (Zanfirico) یا شبکه‌ای (Reticello) را ایجاد می‌کنند .
  • فرآیند: عصاهای نازک شیشه‌ای با هسته رنگی ساخته شده و روی یک سطح داغ چیده می‌شوند. سپس یک حباب از شیشه مذاب روی آن‌ها غلتانده می‌شود تا به آن بچسبند. با پیچاندن و دمیدن، این عصاها الگوهای مارپیچی و ظریف را در دیواره ظرف شیشه‌ای ایجاد می‌کنند .

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی گردشگری و سفر به سراسر دنیا با مجری مستقیم تورهای مسافرتی و گردشگری همراه باشید.

حمل و نقل: راهنمای کامل رسیدن به مورانو

دسترسی به جزیره مورانو از نقاط کلیدی ونیز از طریق وسایل حمل و نقل عمومی (Vaporetto) و خصوصی (تاکسی آبی) امکان‌پذیر است.

1. حمل و نقل عمومی (Vaporetto)

این روش اقتصادی‌ترین و متداول‌ترین راه برای رسیدن به مورانو است .

• از پیازا له روما (Piazzale Roma) و ایستگاه قطار سانتا لوچیا (Ferrovia):

  • خط 3 (سریع‌ترین مسیر): این خط یک مسیر مستقیم و سریع از این دو نقطه به مورانو است که از کانال کانا رجو عبور کرده و در حدود 20 تا 30 دقیقه به مقصد می‌رسد .
  • خطوط 4.1 و 4.2 (مسیرهای گردشی): این دو خط به دور ونیز می‌چرخند و به مورانو نیز می‌روند . خط 4.2 برای رفتن به مورانو و خط 4.1 برای بازگشت از مورانو سریع‌تر است . مدت زمان سفر با این خطوط طولانی‌تر (حدود 40 تا 50 دقیقه) است اما مناظر بیشتری را به نمایش می‌گذارد .

• از میدان سن مارکو (ایستگاه San Zaccaria):

  • خط 7 (مسیر فصلی و مستقیم): این خط که فقط در فصول پرگردشگر (معمولاً آوریل تا نوامبر) فعال است، بهترین گزینه است و در 25 تا 30 دقیقه شما را به مورانو می‌رساند .
  • خطوط 4.1 و 4.2: این خطوط مسیر گردشی و طولانی‌تری دارند و سفر با آن‌ها حدود یک ساعت طول می‌کشد . خط 4.1 به تنهایی حدود 42 دقیقه در راه است .

• از ایستگاه فوندامنتا نووه (Fondamente Nove):

  • این ایستگاه قطب اصلی سفر به جزایر شمالی است . خطوط 12 و 13 از اینجا به مورانو می‌روند . خط 12 پس از مورانو به سمت بورانو و تورچلو نیز ادامه می‌دهد .

انواع بلیت Vaporetto و قیمت‌ها (بر اساس آخرین اطلاعات):بلیت‌ها برای کل شبکه حمل و نقل عمومی ACTV معتبر هستند و خرید کارت‌های چندروزه بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است .

• بلیت تک سفره (75 دقیقه‌ای): 9.50 یورو .
• کارت تردد 24 ساعته (1 روزه): 25 یورو .
• کارت تردد 48 ساعته (2 روزه): 35 یورو .
• کارت تردد 72 ساعته (3 روزه): 45 یورو .
• کارت تردد 7 روزه: 65 یورو .

نحوه خرید و استفاده از بلیت: بلیت‌ها را می‌توان از باجه‌های فروش Venezia Unica، دستگاه‌های خودکار، فروشگاه‌های دارای نشان ACTV و به صورت آنلاین خریداری کرد . نکته بسیار مهم: قبل از هر بار سوار شدن، باید بلیت خود را در دستگاه‌های اعتبارسنجی زرد یا سفید رنگ کنار اسکله ثبت (Validate) کنید .

2. حمل و نقل خصوصی (تاکسی آبی)

تاکسی‌های آبی (Water Taxi) گزینه‌ای لوکس، سریع و بسیار گران‌تر هستند .

• مزایا: این سریع‌ترین راه برای رسیدن به مورانو است (10 تا 15 دقیقه) و شما را مستقیماً به مقصد دلخواه می‌رساند . این گزینه برای گروه‌ها، خانواده‌های با بار زیاد و کسانی که به دنبال راحتی و حریم خصوصی هستند، ایده‌آل است .
• هزینه تقریبی: هزینه سفر از پیازا له روما یا ایستگاه قطار به مورانو از حدود 60 یورو برای حداکثر 4 نفر شروع می‌شود . برای مسافران بیشتر و چمدان، هزینه اضافی دریافت می‌گردد .

جاذبه‌های گردشگری و فعالیت‌های پیشنهادی در مورانو

مورانو فراتر از یک جزیره زیباست؛ اینجا یک مرکز هنری زنده است که گنجینه‌ای از مناظر، تاریخ و هنر را در خود جای داده است . برای یک بازدید کامل، می‌توانید بین 2 تا 5 ساعت زمان در نظر بگیرید.

1. گشت‌وگذار پیاده در مورانو

پیاده‌روی در امتداد کانال‌های عریض و آرام مورانو، تجربه‌ای لذت‌بخش است .

• Fondamenta dei Vetrai (گذرگاه شیشه‌گران): این مسیر پیاده‌روی اصلی و قلب تپنده مورانو است . در امتداد این کانال، ده‌ها کارگاه، فروشگاه و گالری شیشه با ویترین‌های رنگارنگ و خیره‌کننده وجود دارد .
• Fondamenta Manin: این اسکله در سمت دیگر کانال اصلی، فضایی آرام‌تر دارد و میزبان رستوران‌های دنج و کارخانه‌های تاریخی است .
• کانال بزرگ و پل‌ها: مورانو نیز کانال بزرگ خود را دارد که جزیره را به دو بخش تقسیم می‌کند . قدم زدن روی پل‌های متعدد، به ویژه Ponte Vivarini، فرصت‌های بی‌نظیری برای عکاسی از خانه‌های رنگی فراهم می‌کند .
• میدان کامپو سانتو استفانو (Campo Santo Stefano): این میدان بزرگ، قلب اجتماعی مورانو است که برج ساعت قرن نوزدهمی (Torre dell'Orologio) در آن قرار دارد . در مرکز این میدان، مجسمه شیشه‌ای آبی‌رنگ و مدرنی به نام "ستاره دنباله‌دار شیشه‌ای" (Cometa di Vetro) اثر استاد سیمونه چه‌ندزه (Simone Cenedese) قرار دارد که به نماد جزیره تبدیل شده است .
• کاخ دا مولا (Palazzo da Mula): این کاخ یکی از آخرین نمونه‌های باقی‌مانده از معماری گوتیک ونیزی است که زمانی اقامتگاه تابستانی اشراف بود . امروزه بازدید از آن رایگان است و میزبان رویدادهای فرهنگی می‌باشد .

2. بازدید از کارخانه‌های شیشه‌سازی، نمایش زنده و کارگاه‌های آموزشی

قلب تپنده مورانو، کوره‌های شیشه‌گری (Fornace) آن است. تماشای تبدیل شن مذاب به یک اثر هنری، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است.

• نمایش زنده شیشه‌گری: بسیاری از کارخانه‌ها نمایش‌های زنده برگزار می‌کنند. برخی رایگان هستند (به امید خرید) و برخی دیگر هزینه ورودی دارند .
  • Original Murano Glass (OMG) Factory: این کارخانه نزدیک ایستگاه "Murano Faro" یک نمایش 30 دقیقه‌ای با راهنما ارائه می‌دهد. هزینه ورودی 5 یورو است و ساعات بازدید از 9:30 صبح تا 4:30 بعد از ظهر است .
  • Ex Chiesa di Santa Chiara (کلیسای سابق سانتا کیارا): این کلیسای بازسازی شده که به "کلیسای جامع شیشه" معروف است، نمایش‌های روزانه برگزار می‌کند و هزینه بلیط آن حدود 16 دلار است .
  • Vetreria Gino Mazzuccato: این کارخانه تاریخی در Fondamenta Manin یک نمایش 20 دقیقه‌ای ارائه می‌دهد و در پایان یک هدیه شیشه‌ای کوچک به بازدیدکنندگان اهدا می‌کند .
• کارگاه‌های آموزشی برای گردشگران: برای تجربه‌ای عمیق‌تر، می‌توانید در یک کارگاه عملی شرکت کنید.
  • Wave Murano Glass: این کارخانه مدرن، کارگاه‌های حدوداً 2 ساعته برای مبتدیان ارائه می‌دهد که در آن می‌توانید یک قطعه شیشه‌ای کوچک بسازید .
  • هزینه و جزئیات: قیمت این کارگاه‌ها از حدود 45 تا 50 یورو برای تجربیات گروهی شروع می‌شود . معمولاً باید اثر ساخته شده را روز بعد تحویل بگیرید تا فرآیند سرد شدن آن تکمیل شود .

3. موزه شیشه (Museo del Vetro): سفری در تاریخ شفاف

این موزه که در کاخ باشکوه گوتیک "پالاتزو جوستینیان" واقع شده، مهم‌ترین مرکز فرهنگی جزیره و گنجینه‌ای بی‌نظیر از تاریخ و هنر شیشه‌گری است . این کاخ که زمانی اقامتگاه اسقف‌های تورچلو بود، از سال 1861 به موزه تبدیل شد تا تاریخ غنی این هنر را حفظ کند .

• مجموعه‌ها و شاهکارها: مجموعه موزه شامل بیش از 4000 شیء شیشه‌ای است و یک مسیر زمانی را از دوران باستان تا امروز دنبال می‌کند .
  • بخش باستان‌شناسی: شامل آثار شیشه‌ای رومی از قرن اول تا سوم میلادی .
  • دوران طلایی (قرن 14 تا 17): این بخش، نتیجه مستقیم سیستم «زندان طلایی» مورانو است . در این دوره، استادکاران از امتیازات بی‌نظیری مانند ثروت فراوان، مصونیت قانونی و حتی اجازه ازدواج دخترانشان با اشراف ونیزی برخوردار بودند . اما در مقابل، خروج از جزیره یا فاش کردن اسرار حرفه، مجازات مرگ را در پی داشت . این ترکیب منحصربه‌فرد از تشویق و تهدید، رقابت و نوآوری را به اوج رساند و منجر به خلق شاهکارهایی مانند کریستالو (نخستین شیشه کاملاً شفاف جهان) توسط آنجلو باروویه و لاتیمو (شیشه سفید شیری برای رقابت با چینی) شد . به لطف همین نوآوری‌ها، مورانو به تنها تولیدکننده آینه در اروپا تبدیل شد . مشهورترین اثر این دوره جام باروویه (Coppa Barovier) است؛ یک جام عروسی از شیشه آبی تیره با تزئینات میناکاری که حدود سال 1460 ساخته شده است .
  • آثار معاصر و لوسترها: این موزه همچنین آثار هنرمندان مدرن و لوسترهای باشکوه را به نمایش می‌گذارد .

4. کلیسای سانتا ماریا و سن دوناتو (Basilica dei Santi Maria e Donato): تلاقی معماری و افسانه

این کلیسا یکی از قدیمی‌ترین بناهای تالاب ونیز و نمونه‌ای درخشان از معماری ونیزی-بیزانسی است . ساختار امروزی آن حاصل بازسازی‌های قرن دوازدهم است .

• کفپوش موزاییکی قرن دوازدهمی: شاهکار بی‌بدیل این کلیسا، کفپوش موزاییکی وسیع آن است که بیش از 500 متر مربع مساحت دارد و تاریخ ساخت آن به حدود سال 1141 میلادی می‌رسد . این کفپوش شامل نقوش هندسی و تصاویر تمثیلی از حیوانات است .
• افسانه استخوان‌های اژدها: در پشت محراب اصلی، چهار استخوان بزرگ آویزان شده که طبق افسانه‌ها، به اژدهایی تعلق دارند که توسط سنت دوناتو کشته شده است .

غذا و رستوران: طعم‌های لذیذ تالاب ونیز

مورانو میزبان رستوران‌ها، تراتوریاها و باکاری‌های متنوعی است که غذاهای سنتی ونیزی، به‌ویژه غذاهای دریایی تازه تالاب را سرو می‌کنند .

رستوران‌های لوکس و متوسط

• Osteria Acquastanca: متخصص در غذاهای دریایی خلاقانه و باکیفیت با فضایی شیک و معاصر در Fondamenta Manin . قیمت آن متوسط رو به بالا است.
• B Restaurant alla Vecchia Pescheria: این رستوران شیک در یک کارخانه شیشه قدیمی واقع شده و منوی متنوعی از غذاهای دریایی مدرن ارائه می‌دهد . دارای تراسی زیبا با منظره کانال است .
• Trattoria Valmarana: این رستوران با غذاهای سنتی و خانگی ونیزی و یک باغ پشتی زیبا برای فرار از شلوغی شناخته می‌شود .

رستوران‌های اقتصادی و خودمانی (Trattoria & Bàcari)

• Osteria al Duomo: یک رستوران-پیتزافروشی محبوب با باغ داخلی دنج که بین محلی‌ها و گردشگران طرفداران زیادی دارد . مکانی عالی برای امتحان پیتزا و غذاهای کلاسیک ونیزی با قیمت مناسب است .
• Trattoria Busa alla Torre da Lele: یکی از محبوب‌ترین‌ها در میان اهالی محلی، واقع در میدان Campo Santo Stefano که غذاهای دریایی ساده و خوش‌طعم سرو می‌کند .
• Osteria la Perla Ai Bisatei: یک جواهر پنهان که بیشتر توسط محلی‌ها شناخته شده و غذاهای دریایی بسیار تازه با قیمت مناسب ارائه می‌دهد .
• Ostaria ai Cacciatori: بهترین گزینه برای یک وعده سریع و ارزان. این باکاری (Bàcari) انواع ساندویچ‌های کوچک (panini) و پیش‌غذاهای ونیزی (cichetti) را در کنار کانال ارائه می‌دهد .

غذاهای محلی که باید امتحان کنید

• Sarde in Saor: ساردین سرخ‌شده با سس ترش و شیرین پیاز، سرکه و کشمش .
• Baccalà Mantecato: کرم لطیفی از ماهی کاد که با پولنتای گریل‌شده سرو می‌شود .
• Risotto ai Frutti di Mare: ریزوتوی خامه‌ای با انواع غذاهای دریایی تازه تالاب .
• Seppioline in Umido con Polenta: ماهی مرکب کوچک پخته شده در سس گوجه‌فرنگی در کنار پولنتای نرم .

خرید سوغاتی: چگونه شیشه اصل مورانو را تشخیص دهیم؟

خرید یک قطعه شیشه مورانو، بهترین یادگاری از این سفر است. برای تشخیص جنس اصل از تقلبی، علاوه بر علامت تجاری رسمی (Vetro Artistico® Murano) که یک برچسب ضدجعل است ، به نکات زیر توجه کنید:

• قیمت: ساخت شیشه مورانو پرهزینه است. قیمت بالای آن نه تنها به دلیل مهارت هنرمند، بلکه بازتاب تاریخی است که در آن اسرار ساخت با جان محافظت می‌شد . قیمت‌های بسیار پایین تقریباً همیشه نشانه تقلبی بودن محصول است .
• نقص‌های جزئی: هر قطعه دست‌ساز است، بنابراین وجود نواقص کوچک و عدم تقارن کامل، نشانه اصالت است . به دنبال حباب‌های هوای ریز و "نشان پونتیل" (Pontil Mark) که یک علامت زبر در کف ظرف است، باشید .
• امضای هنرمند: بسیاری از استادان آثار خود را امضا می‌کنند .
• ویژگی‌های فیزیکی: شیشه دست‌ساز مورانو معمولاً سبک‌تر از نمونه‌های تقلبی است . رنگ‌ها باید زنده و بخشی از خود شیشه باشند .
• محل فروش و گواهی اصالت: از فروشگاه‌های رسمی کارخانه‌ها و گالری‌های معتبر خرید کنید و همیشه درخواست گواهی اصالت (Certificate of Authenticity) نمایید .

بهترین زمان برای بازدید

بهترین زمان برای سفر به مورانو، مانند ونیز، در فصل بهار (آوریل تا ژوئن) و اوایل پاییز (سپتامبر و اکتبر) است. در این ماه‌ها، هوا مطبوع است و از گرمای شدید و ازدحام جمعیت تابستان خبری نیست.

خلاصه اجرایی

سفر به جزیره مورانو یک گریز نیم‌روزه عالی از شلوغی ونیز است که شما را به قلب هنر باستانی شیشه‌سازی می‌برد. شهرت این جزیره به فرمان سال 1291 بازمی‌گردد که طی آن، شیشه‌گران به جزیره منتقل شدند و به «زندانیان طلایی» تبدیل گشتند؛ آنها از امتیازات فراوان برخوردار بودند اما برای حفظ اسرار تجاری، حق خروج از جزیره را نداشتند . برای رسیدن به آنجا، اقتصادی‌ترین راه استفاده از اتوبوس دریایی (Vaporetto) با خطوطی مانند خط 3 از ایستگاه قطار (20-30 دقیقه) یا خط 7 فصلی از میدان سن مارکو (30 دقیقه) است؛ خرید کارت‌های تردد چندروزه (مثلاً 24 ساعته به قیمت 25 یورو) توصیه می‌شود . تاکسی‌های آبی گزینه‌ای سریع‌تر اما بسیار گران‌تر (حدود 60 یورو) هستند . جاذبه‌های اصلی جزیره شامل گشت‌وگذار پیاده در امتداد کانال Fondamenta dei Vetrai، بازدید از موزه شیشه (Museo del Vetro) برای آشنایی با تاریخ این هنر و دوران طلایی آن، و تماشای معماری ونیزی-بیزانسی و کفپوش موزاییکی خیره‌کننده کلیسای سانتا ماریا و سن دوناتو است . تماشای نمایش زنده شیشه‌گری در کارخانه‌هایی مانند Original Murano Glass (با ورودی 5 یورو) یا شرکت در کارگاه‌های عملی در Wave Murano Glass تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است . برای صرف غذا، از رستوران‌های باکیفیت مانند Osteria Acquastanca تا باکاری‌های اقتصادی مانند Ostaria ai Cacciatori گزینه‌های متنوعی برای چشیدن طعم غذاهای دریایی محلی وجود دارد . هنگام خرید سوغاتی، برای اطمینان از اصالت کالا به علامت تجاری Vetro Artistico® Murano، نقص‌های دست‌ساز بودن و درخواست گواهی اصالت توجه کنید . بهترین زمان برای این سفر، فصول بهار و پاییز با آب‌وهوای مطبوع است.