دورریختنی های مردم در آستانه سال نو
به گزارش مجله مستانه، تهران (پانا) - به نوروز نزدیک می شویم و با اینکه سال جاری آنچنان بوی سال نو نمی آید اما همچنان به رسوم قبل نوروز مانند خانه تکانی پایبندیم. اگر فرایند خانه تکانی را سیستم در نظر بگیریم، خروجی های زیادی دارد که با آنالیز این خروجی ها می توان پیش بینی های زیادی در خصوص تغییرات رفتار جامعه مان داشته باشیم. یکی از خروجی های خانه تکانی زباله است.
به گزارش ایران، اینکه مردم در این اوضاع مالی چه چیزهایی دور می ریزند. و از آن مهم تر این خروجی چه تأثیری بر زندگی زباله گردهای شهر دارد. به بهانه آنالیز زباله دان های شهر به چهار منطقه تهران رفتیم تا ببینیم مردم چه چیزهایی دور ریختند و همچنین تجربه کنیم آن حس خجالت سر در زباله فرو بردن! از خیابان ایوانک آغاز می کنیم (از آنجا که تجربه اولم بود دوستم یا بهتر بگویم رفیق فابم را به زور با خود همراه کردم). ساعت تقریباً 3:30 بعداز ظهر است. خیابان شلوغ است ولی هیچ کس در پیاده روها نیست. سطل زباله اول خالی و هیچ زباله گردی هم در آن اطراف نیست. سطل زباله دوم هم تقریباً خالی و فقط مقداری پسماند در آن بود. به یاد حرف پدرم که نان و روزی را 8 صبح قسمت می نمایند نه لنگ ظهر به دوستم می گویم شاید دیر آمدیم و غنایم قبل از رسیدن ما غارت شده. همچنان هیچ زباله گردی در خیابان وجود ندارد و هر بار که به سراغ سطل زباله ای می روم سرم را هم مثل پنکه برقی می چرخانم تا ببینم آیا کسی به ما نگاه می نماید که خجالتی بکشم. خانمی از کنارمان قلاده به دست می گذرد و هیچ توجهی به ما نمی نماید. حتی سگش هم به ما نگاهی نمی اندازد. نه زباله گردی، نه زباله ای مربوط به خانه تکانی پیدا نمی کنیم.
فکری به ذهنم می رسد که زنگ چند خانه را بزنیم و بپرسیم که بعد از خانه تکانی با لوازمی که احتیاج ندارند چه می نمایند. بالاخره پس از زدن چند زنگ خانه مردم و پاسخ نگرفتن، آقایی آیفون خانه اش را برمی دارد و در پاسخ به سؤال ما که زباله های خانه تکانی یا تغییر دکوراسیون شان را چه می نماید، می گوید: خانمم خانه نیست سال جاری هم تغییر دکوراسیون نداشتیم و نمی دانم زنم با لوازمی که احتیاج ندارند چه می نماید. آیفون بعدی را خانمی پاسخ می دهد و پس از نیم ساعت شرح که خبرنگار هستم و برای پرسش به این سؤال که پس از خانه تکانی یا تغییر دکوراسیون با لوازم اضافی چه می نمایند، پاسخ می دهد که خانمی ماهی یکبار برای تمیز کاری به خانه شان می آید و لوازم اضافی یا دست دوم شان را به او می بخشند. آیفون خانه بعدی را خانم مسنی پاسخ می دهد و هنوز کلام منعقد نشده در خانه را می زند و ما را به داخل دعوت می نماید. متحیر و از ترس اینکه از فردا مد نگردد که خانه ملت را به بهانه خبرنگار بودن غارت نمایند از خانم مسن معذرت خواهی می کنم و می گویم لطفاً در را برای کسی باز نکند. او هم با لحن ناراحت می گوید فقط قصدش یاری بوده و آیفون را قطع می نماید. با ناامیدی از اینکه چیزی حاصلمان نشد به سمت جنوب شهر می رویم.
کاهش زباله گردها در مناطق پایین
هر چه پایین تر می رویم زباله گرد ها کم کم مشاهده می شوند. در منطقه ستارخان دوباره دستکش به دست می شوم و سطلی که در کنارش چند جعبه است چشمم را می گیرد در این حین، زباله گردی هم در حال نزدیک شدن به سطل است. سرعتم را زیاد می کنم تا زودتر برسم و غنایم را از آن خود کنم. جوان زباله گرد تا من را دید بسیار متین ایستاد تا من جوریدنم را تمام کنم. با چشمانش بهم فهماند هول نزن برای همه هست. سر در زباله دانی می کنم. در این منطقه تقریباً خجالت را با پوست و استخوانم حس کردم. در ستارخان و شهرآرا سطل زباله ها نیمه خالی ست ولی وسایلی مانند قابلمه و کفش و حتی یک جفت دندان مصنوعی که بسیار شیک و مجلسی در شیشه کنار سطل گذاشته اند هم پیدا کردم و اما چند شیشه ارزشمند (آکواریوم). اگر یک زباله گرد واقعی بودم می توانستم پس از برگشت به خانه به خانواده ام بگویم امروز کاسبی خوب بود! در این منطقه تقریباً دو خیابان یا کوچه در میان چند زباله گرد مشاهده می شوند. هر کس زود تر برسد و نقاط استراتژیک را تشخیص دهد برنده است. در راستای محورهای گزارشم باید با چند زباله گرد مصاحبه می کردم اما هیچ کدام در آن منطقه حاضر به گفت و گو نشدند. هرچه به سمت جنوب می رویم نگاه ها سنگین تر می شوند و حتی زمانی که سرم در سطل زباله هم نبود حس می کردم مردم همچنان به من خیره شده اند. به دوستم می گویم مردم مثل زامبی ها به آدم نگاه می نمایند من دیگر روی این را ندارم که سر در سطل کنم. دوستم با نیشخند می گوید مردم به خاطر شلوار گل گلی مسخره ات نگاهت می نمایند نه برای زباله گردی!
جوانان مشتریان وسایل دسته دوم !
منطقه بعدی خیابان جمهوری است. در هر خیابان حداقل یک زباله گرد آن هم مجهز به چرخ وجود دارد. دوباره از یکی شان درخواست می کنم که با ما مصاحبه کند که نمی پذیرد. حتی پیشنهاد پول هم می دهم که در پاسخ حرف نازیبایی می زند که بیانش در این نوشتار نمی گنجد.
از خانمی در حال گذر می پرسم که بعد از خانه تکانی یا تغییر دکوراسیون با لوازم اضافی خانه اش چه می نماید که در پاسخ می گوید: معمولاً لوازم دست دوم را به سمساری محل شان می فروشند. به سراغ سمساری محل می رویم. چند سمساری در خیابان باستان چسبیده بهم وجود دارد. یکی از سمسارانی که جلوی در ایستاده در پاسخ به سؤال ما که کاسبی در شب عید چطور است، می گوید: خانم مشتریان ما بیشتر مجردها یا زوج های جوانی هستند که پول خرید لوازم نو را ندارند. خرید لوازم دست دوم از مردم هم برای ما سود آنچنانی ندارد. مردم وسایل شان را یا در سایت ها می گذارند یا به وانتی ها می فروشند. او در پاسخ به اینکه مردم چه چیزهایی را بیرون می گذارند، می گوید: مردم در حال حاضر حتی مسواک شان را می فروشند. چیزی به زباله گرد نمی رسد.
دوره های تخصصی زباله گردی!
هوا در حال تاریک شدن است و ما به یکی از خیابان های پایین شهر رسیده ایم. سر می چرخانی زباله گرد می بینی. دوستم درصدد پیچاندن من است، بهانه می آورد و می رود. سطل زباله ها پر است در کنار هر سطل حداقل چند تیر و تخته مثل جا کفشی یا کمد وجود دارد. از آنجا که به نظر رقابت میان زباله گردان بر سر لوازم بالاست، اصلاً جرأت نمی کنم سمت هیچ سطلی بروم. مجدد از چند نفرشان درخواست مصاحبه می کنم که نمی پذیرند. در این میان پیرمردی که کنار سطلی نشسته بود وقتی پیشنهاد پول را شنید، گفت من هم زباله گردم. و اگر پول بدهی، می گذارم فیلم هم بگیری. او در قبال 50 هزار تومان آغاز به صحبت کرد. حتی دستکش و ماسک هم نداشت و تا پول را دید در سطل شیرجه زد. او در خصوص سابقه زباله گردیش اینچنین گفت: اسمم رضاست. سنم 60 و تقریباً آخرهای 59 ؛
12 سال است ضایعات جمع می کنم. مسلماً نزدیک عید کاسبی با بقیه سال فرق می نماید. چون خانه تکانی می نمایند و یکسری وسایل را بیرون می گذارند. بعضی ها هم لوازم را به ماشین ها (منظورش وانت بارهای سمسار است) می فروشند. اینها هم به بچه هایی می رسد که ضایعات جمع می نمایند، می رسد دیگر.
خسته در فکر اینکه چیزهای زیادی از زباله گردی آموختم، رهسپار خانه می شوم. با اینکه زباله گردها اجازه ندادند صدایشان را ضبط کنم ولی جسته گریخته اطلاعاتی به دست آوردم. اول اینکه اگر قصد زباله گردی دارید، بدانید که این شغل مانند مابقی شغل ها رسته بندی دارند. مثلاً من در دوره عمومی بودم و هر چیزی که برایم جذاب بود اما به کارم نمی آمد جمع کردم. مثل آنهایی که می بینید با کت و شلوار در حال گشتن در سطل هستند. در دوره های تخصصی بعضی فقط پلاستیک و بعضی فقط شیشه جمع می نمایند. دنبال کاغذ هم نگردید که یافت نمی گردد. زباله گردهایی هم که در خیابان می بینید که 90 درجه خم هستند و گونی بر دوش دارند، رفیق شان زنگ زده تا بیاید و زباله هایی را که جمع نموده تا وانت یا محل مورد نظر ببرد. در خصوص ارزشمندی زباله ها در مناطق مختلف باید گفت در میان شهر بیشترین و بهترین چیزها گیرتان می آید. شاید هم زباله گردها صبح ها از بالای شهر آغاز می نمایند برای همین مناطق بالا آنچنان زباله ای وجود نداشت. یا شاید ما دیر آغاز کردیم. و اینکه به نظر می رسد زباله گردها قسم نامه ای دارند تا اطلاعاتی افشا ننمایند پس در آغاز دنبال کسب اطلاعات کاربردی نباشید.
منبع: خبرگزاری پانا