فشار خون؛ مرگ بارتر از جنگ و تصادف - مجله مستانه

سالانه 33 هزار ایرانی زیر 55 سال به دلیل سکته های قلبی و مغزی عمدتا ناشی از فشار خون بالا می میرند؛ این آماری است که روز گذشته معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام نمود.

رضا ملک زاده با اشاره به خطرات فشار خون بالا برای سلامتی انسان گفت: باید به این آمار، سال های ازدست رفته عمر ایرانی ها به دلیل ناتوانی های ناشی از فشار خون بالا را نیز اضافه نمود که هم اکنون به دو میلیون سال رسیده و 62 درصد نسبت به 25 سال گذشته افزایش یافته که عدد بسیار قابل توجهی است.

مرگ های ناشی از فشار خون بالا در ایران در 25 سال گذشته 39 درصد افزایش یافته و فشار خون بالا مهم ترین عامل خطر سکته های قلبی و مغزی و مرگ های زودرس در ایران است. اگر جامعه پزشکی به بی خبری افراد از ابتلای به فشار خون توجه کافی داشته باشند و مردم نیز آن را جدی بگیرند، شاهد کاهش 25درصدی مرگ های ناشی از سکته های قلبی و مغزی در ایران خواهیم بود.

او در ادامه رهایی از افزایش بار بیماری فشار خون بالا در ایران را احتیاجمند تنها دو گام ساده عملی دانست و اضافه نمود: تمام بیماران به هر دلیلی که به مطب ها مراجعه می نمایند، از پزشک خود بخواهند که فشار خونشان را کنترل کند و متقابلا همه پزشکان نیز خود را ملزم بدانند فشار خون تمام بیماران را فارغ از هر علتی که مراجعه نموده اند، اندازه گیری نمایند تا این عامل خطر بیماری های مرگ بار در کشور ما تا حدود زیادی کنترل گردد.

معاون وزیر بهداشت با هشدار نسبت به اینکه نیمی از جمعیت ایران با رسیدن به 55سالگی به فشار خون بالا مبتلا می شوند، تأکید کرد: تمام افراد باید از 35سالگی فشار خون خود را چک نمایند. اندازه گیری فشار خون باید اساسا هر ماه یا دست کم هر دو یا سه ماه انجام گردد و در این بین، افراد مشکوک به فشار خون بالا در اولین فرصت به پزشک مراجعه نموده و تحت درمان قرار گیرند.

این بیماری به دلیل بی علامت بودن، بسیار خطرناک و گاه مرگ بار است. بنابراین، مردم باید بی حالی و خستگی عمومی و نیز سردرد را که دو نشانه شایع و مهم خطر فشار خون بالاست، جدی بگیرند.

او عوامل متعددی را در ابتلای فرد به بیماری فشار خون مؤثر دانست که می توان به مصرف بالای نمک، بی تحرکی یا نداشتن تحرک کافی، اضافه وزن و چاقی، چربی خون بالا، مصرف الکل، رژیم غذایی، منطقه محل سکونت، سبک زندگی، ژنتیک، آلودگی هوا، استرس و فشار های ناشی از آن و حتی بعضی عوامل مؤثر در فرایند رشد جنین و دوران کودکی اشاره نمود.

مصرف روزانه نمک در ایران بیش از دو برابر استاندارد دنیای است؛ به طوری که در دنیا پنج گرم و در ایران 11 گرم است. مصرف نمک در بین زنان ایرانی حدود سه برابر مردان است.

بر پایه نتایج مطالعات ملی بار بیماری ها در ایران، در سال 95، مصرف نمک تنها در 12 درصد مردم، محدوده سالم را رعایت نموده است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت افزایش چاقی و بی تحرکی در ایران را به عنوان عامل مهم فشار خون بالا نام برد و گفت: درحالی که 80 درصد ایرانی ها تحرک بدنی کافی ندارند، شمار افراد چاق و دارای اضافه وزن در ایران به 29 میلیون نفر رسیده که این نیز هشداری جدی برای افزایش شمار مبتلایان به فشار خون است.

ملک زاده علاوه بر بی خبری بسیاری از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود، عدم کنترل و درمان ناقص فشار خون افرادی را که از ابتلای خود به این بیماری مطلع اند، مشکل دیگری دانست که باید به آن توجه جدی گردد. نتایج یک مطالعه در کشور نشان داده است که تنها 50 درصد مبتلایان فشار خون که از بیماری خود اطلاع دارند، فشار خونشان کنترل می گردد و در بین افرادی که فشار خونشان کنترل می گردد نیز فقط 50 درصد درمان می شوند.

یکی از مسائل موجود در درمان فشار خون، انجام ندادن هیچ گونه اقدامی برای درمان، با وجود مطلعی از ابتلا به آن است. مشکل دیگر، نقص در روند درمان است.

به طوری که دارو ها به درستی و کامل مصرف نمی شوند. به عنوان مثال، هر قرص، هشت ساعت در خون فرد باقی می ماند و ممکن است بنا بر تشخیص پزشک معالج احتیاج به تجدید قرص باشد، اما بیمار این دستور را رعایت ننموده باشد.

تعداد مبتلایان به فشار خون در ایران نیز مانند سایر کشور های دنیا افزایش پیدا نموده و نرخ مرگ و میر ناشی از آن نیز رو به افزایش است. آنالیز بین المللی مؤسسه ارزیابی و سنجش سلامت نشان می دهد نرخ ابتلا به فشارخون بالا و پیش پرفشاری خون بین سال های 1990 و 2015 میلادی جهش داشته است.

بر اساس گفته های کریستوفر موری، محقق ارشد این مطالعه تقریبا در سراسر دنیا 900 میلیون نفر به فشار خون بالا مبتلا هستند. فشار خون عامل اصلی مرگ زودهنگام و ناتوانی در دنیا است. همچنین فاکتور های افزایش فشار خون در سراسر دنیا شامل رژیم غذایی نامناسب و چاقی می گردد.

در این مطالعه آمده است بیشتر مرگ ومیر های مرتبط با فشار خون از بیماری های قلبی، خونریزی مغزی و سکته مغزی ناشی می گردد و شمار مرگ ها از 7.2 میلیون نفر در سال 1990 به 10.7 میلیون نفر در سال 2015 رسیده و به عبارتی، مرگ های ناشی از فشار خون در دنیا در 25 سال یادشده، بیش از 48 درصد افزایش داشته است. همچنین پنج کشور آمریکا، چین، هند، اندونزی و روسیه بیش از 50 درصد موارد فشار خون بالا یا پیش پرفشاری خون در دنیا را دارند.