غذاهای سنتی استان فارس (قسمت اول) - مجله مستانه

پوشش گیاهی استان فارس را درختان جنگلی، گیاهان دارویی و صنعتی تشکیل می دهد. بادام کوهی، بلوط، شیرین بیان، گل گاوزبان، کتیرا و آنغوزه از مهم ترین محصولات بومی این استان به شمار می آیند. طبق آماری که مسئولان گردشگری و غذایی استان فارس اعلام نموده اند، بیش از 250 نوع غذای محلی و بومی در این استان شناسایی شده است که ریشه در فرهنگ، اقلیم و نوع زندگی مردم این سرزمین دارد. غذاهایی مانند: آش آلوک، پلو اسفندی، دوپیازه، کته شیرازی، شیرین پلو، کلم پلو شیرازی، کوفته گشنیز شیرازی، لالک بادمجان، آش بنک (آخورک)، دمپختک عدس کلم، آش آبغوره، کوفته سبزی شیرازی، کوفته هلو شیرازی، آش انار شیراز، شوله مجکی، دمپختک کازرونی و لورک و ریچال که تنها بخشی از این غذاهای بومی و سنتی را تشکیل می دهند. در ادامه به معرفی بعضی از رایج ترین و مشهورترین غذاهای سنتی این استان خواهیم پرداخت.

پلو اسفندی

یکی از غذاهای سنتی و بومی استان فارس، شهرستان آباده، پلو اسفندی نام دارد که برای تهیه آن از چندین نوع غلات استفاده می نمایند. آشپزهای این استان معمولا این غذای سنتی را در اوایل اسفند ماه با استفاده از عدس، لوبیا، نخود، ماش، میخک پودرشده، ادویه پلویی (پودر گل سرخ، پودر زیره سبز، پودر دارچین، پودر زنجبیل، پودر جوز هندی و پودر هل)، پیاز، گوشت گوسفند همراه استخوان، برنج، جو، گندم، فلفل سیاه، کره، نمک و روغن کرمانشاهی (روغن حیوانی)، طبخ می نمایند. با توجه به ذائقه اعضای خانواده می توان از انواع مختلف لوبیا استفاده کرد. نکته دیگری که در خصوص این غذا وجود دارد، تنوع جالبی از آش و شله اسفندی است که برای تهیه آن از قلم و سیرابی گوسفند استفاده می گردد و به آش اسفندی معروف است. طعم جالب چندین غلات در کنار یکدیگر به همراه ادویه پلویی بسیار جالب و مطبوع به نظر می رسد. البته نباید فواید غذایی این غلات را نادیده گرفت.

دوپیازه آلو (سیب زمینی)

از دیگر غذاهای سنتی و بومی استان فارس انواع دوپیازه است که بسیار آسان و در مدت زمانی کوتاه می توان آنرا تهیه و طبخ کرد. دوپیازه های شیرازی علاوه بر داشتن طعمی لذیذ از عطر و بوی دلپسندی نیز برخوردار هستند. دوپیازه آلوی شیراز، یکی از این غذاهای سنتی و معروف است که مردم استان فارس با استفاده از سیب زمینی، پیازداغ، گوجه فرنگی، نمک، ادویه و روغن، آنرا طبخ می نمایند. گاهی اوقات بانوان کدبانوی این خطه از سرزمین مان، با استفاده از گوشت خردشده یا چرخ شده، قارچ و گوشت مرغ، دوپیازه هایی متنوع و دوست داشتنی را برای اعضای خانواده خود تدارک می بینند.

شیرازی پلو

برنج، از اصلی ترین مواد غذایی است که در رژیم غذایی مردم کشور ما وجود دارد. انواع پلو و کته با سبک پخت و روش های تهیه مختلف، باعث شده است تا غذاهای سنتی و بومی در شهرها و استان های کشور ایجاد گردد. کته شیرازی از جمله غذاهای سنتی استان فارس محسوب می گردد و همان طور که از اسمش تعیین است، مختص شهر شیراز بوده و از هواداران بسیاری نیز برخوردار است. مردم شهر شیراز برای تهیه شیرازی پلوی مخصوص خود از برنج، مرغ، زعفران، روغن، کره، ماست بدون آب، بادمجان، زرشک، تخم مرغ، زیره، نمک، فلفل و زردچوبه استفاده می نمایند. مردم این استان معمولا این غذای لذیذ و مغذی را با ماست، سبزی خوردن و سالاد شیرازی مصرف می نمایند. پلو در نقاط مختلف کشور به روش های گوناگونی تهیه می گردد و با توجه به ذائقه اعضای خانواده می توان بعضی از مواد اولیه را حذف یا مواد دیگری به آن اضافه نمود. کارشناسان تغذیه معتقدند، برترین نوع مصرف برنج، برنج کته است که تمامی خواص موجود در آن حفظ خواهد شد.

کلم پلو شیرازی

کلم یکی از مواد اولیه خوراکی است که مصرف آن، به علت داشتن خواص مهم و ارزشمند، به وسیله کارشناسان تغذیه و سلامتی به دفعات توصیه شده است. امروزه تنوع جالبی از انواع غذاهای طبخ شده با این ماده مغذی به وسیله آشپزها و مادران خانواده ها صورت می پذیرد که در نوع خود ستودنی است. کلم پلو شیرازی یکی از این غذاهای سنتی و بومی استان فارس به شمار می آید که با استفاده از کلم قمری، پیاز، گوشت چرخ نموده، برنج، آرد نخودچی و سبزی (شوید، تره، ترخان و ریحان)، تهیه می گردد. طبق گفته آشپزهای استان فارس، این غذا بومی شهر شیراز بوده و تهیه آن مستلزم حوصله و زمان تقریبا زیادی خواهد بود. البته طبخ این غذا به علت طعم بی نظیر و عطر فوق العاده اش خالی از لطف نیست. مصرف این غذای اصیل و خوشمزه در کنار ماست و سبزی خوردن بسیار عالی و مطبوع به نظر می رسد.

پاچه پلو شیرازی

پاچه پلو از غذاهای سنتی استان فارس، شهرستان شیراز است که با موادی مانند برنج، لپه، کشمش، گوشت چرخ نموده (دم سینه)، سرکه شیره، نمک و فلفل تهیه می گردد. مادران هنرمند استان فارس، این غذای لذیذ و محلی را با توجه به ذائقه اعضای خانواده شان همراه با سالاد معروف شیرازی و نان سرو می نمایند. البته می توان ماست، سبزی خوردن یا انواع ترشی را جایگزین سالاد شیرازی کرد. استفاده از سرکه شیره در کنار کشمش پلویی طعمی منحصربه فرد را ایجاد خواهد نمود. مردم استان فارس، پاچه پلو را اغلب در فصل زمستان و هنگام وعده صبحانه میل می نمایند. پیشنهاد می کنیم این غذای سنتی را تهیه و از طعم لذیذ آن لذت ببرید.

شکر پلو شیرازی

هر استان با توجه به آب و هوا، جغرافیا و فرهنگ غذایی ساکنان خود، از غذاهای سنتی و بومی ویژه ای برخوردار است که در نوع خود، جالب، بکر و حتی ممکن است از طعمی کاملا متفاوت نسبت به غذاهایی که تا به امروز میل نموده ایم، برخوردار باشد. شکرپلوی استان فارس که به نظر می رسد از غذاهای سنتی شیراز محسوب می گردد، نمونه بارزی از این خوراکی های محلی به شمار می آید. استفاده از مواد اولیه متنوع در کنار یکدیگر از جمله نکاتی است که در این غذای سنتی استان فارس به چشم می خورد. حضور طعمی شیرین در غذاهای محلی، شاید کمی منحصربه فرد به نظر آید، ولی قطعا بسیار لذیذ و دوست داشتنی خواهد بود. آشپزهای استان فارس با ترکیب موادی مانند برنج، خلال بادام، روغن، زعفران، شکر و برش های باریکی از نارنگی شکرپلوی مخصوص خود را طبخ می نمایند. مردم استان فارس، این غذا را با خورشت قیمه میل می نمایند.

لوبیا پلو شیرازی (چشم بلبلی)

پلوهای متنوع و لذیذی در برنامه غذایی مردم استان فارس وجود دارد که در سراسر ایران شناخته شده و از محبوبیت زیادی برخوردار است. این غذاهای دوست داشتنی بخشی از فرهنگ و هویت مردم این استان تاریخی و کهن را به نمایش می گذارند. لوبیا پلوی شیرازی غذایی سنتی و مخصوص شهرستان شیراز است. با توجه به خواص موجود در این حبوبات مصرفی، ارزش غذایی لوبیاپلوی شیرازی قابل توجه به نظر می رسد که مصرف آن برای سلامت بدن، مفید خواهد بود. بانوان کدبانوی استان زیبا و شهرستان تاریخی شیراز با استفاده از برنج، لوبیا چشم بلبلی، شوید، زعفران، پودر دارچین، نمک و روغن، این غذای بومی و محلی را طبخ می نمایند. عطر دارچین لذت مصرف لوبیاپلو را دو چندان خواهد نمود.

رب پلو شیرازی

انار یکی از برترین و پرخاصیت ترین میوه هایی است که می توان در طبیعت یافت. خوراکی فوق العاده ای که به میوه بهشتی نیز معروف است. انسان ها نیز با استفاده از این خوراکی مغذی و مفید، به تهیه و تدارک تنوع جالب و بسیاری از انواع غذاها، دسرها، نوشیدنی ها و چاشنی ها پرداختند. رب پلوی شهر شیراز، غذایی سنتی و بسیار مفید استان فارس محسوب می گردد که با استفاده از رب انار، یکی از محصولات این میوه لذیذ و خوشمزه تهیه می گردد. بانوان و آشپزهای استان فارس با ترکیب موادی مانند: رب انار، برنج، گردو، شکر، کشمش، روغن و پیاز این غذای دوست داشتنی و پرطرفدار را طبخ نموده و همراه ماست، سبزی خوردن یا سالاد شیرازی برای اعضای خانواده شان سرو می نمایند.

قنبرپلو شیرازی

یکی دیگر از غذاهای سنتی و بومی استان فارس، قنبرپلو نام دارد که می توان از آن به عنوان غذایی محبوب و دوست داشتنی بین مردم این استان یاد کرد. سحرهای ماه مبارک رمضان، میزبان این غذای لذیذ و فوق العاده خواهد بود که برای مردم استان فارس از جایگاه ارزشمندی برخوردار است. غذایی لذیذ، خوش عطر و خوشمزه که با استفاده از برنج، پیاز، گردو، رب انار، نمک، زردچوبه، آردنخودچی، کشمش، گوشت چرخ نموده، شیره انگور و روغن تهیه می گردد. حضور موادی همانند شیره انگور در کنار رب انار طعمی جالب و دلپسند را به این غذای سنتی خواهد بخشید. پیشنهاد می کنیم هنگام سفر به استان زیبای فارس و شهرستان دوست داشتنی شیراز، طعم لذیذ قنبر پلو را امتحان کنید.

هویج پلو با گوشت

از خواص بی نظیر هویج که بگذریم، طعم شیرین و دلچسبش در تهیه انواع غذاهای سنتی و بومی ایران بسیار دوست داشتنی و لذیذ است. مصرف این خوراکی خوش طعم، از جمله مواد اولیه پیشنهادی کارشناسان تغذیه و سلامتی است چراکه ارزش غذایی بسیار بالایی داشته و بعضی از ویتامین های ضروری بدن را تامین می سازد. مردم استان فارس، با استفاده از هویج به طبخ غذایی سنتی و بومی پرداخته و با معرفی آن به سراسر ایران، بخشی از فرهنگ غنی غذایی خود را به نمایش گذاشتند. هویج پلو غذایی است محلی و مخصوص استان زیبای فارس که به علت طعم و عطر فوق العاده اش از هواداران بسیاری نیز برخوردار است. آشپزهای این استان با استفاده از برنج، گوشت، هویج، روغن، نمک، پیاز، دارچین و شکر به طبخ این غذای سنتی می پردازند.

منبع تصویر اصلی: shamshiricafe