مافیای کنکور مشغول کار است - مجله مستانه

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، به نقل از فرهیختگان، گردش اقتصادی بیش از 80 هزار میلیارد تومانی (طبق آخرین محاسبات بر طبق تورم سالانه و...) موسسات و انتشارات کنکوری به علاوه تبلیغات و مشتری یابی مدارس خاص و لاکچری به این سادگی ها اجازه حذف کنکور را نمی دهد و هرطور هم شده خودشان را با شرایط جدید تطبیق می دهند و جیب شان را پر می نمایند.

چه چیزی را به اندازه ماجرای انتقال پایتخت از تهران، احیای دریاچه ارومیه، طرح رتبه بندی معلمان و... در کشور و از زبان مسئولان شنیده ایم؟ کمی فکر کنید؛ مربوط به حوزه آموزش وپرورش و آموزش عالی کشور است. کمی بیشتر فکر کنید؛ فکر می کنم درست حدس زده باشید، ماجرای حذف کنکور! قصه حذف کنکور، گمان می کنم قدمتی به اندازه خود کنکور یا حداکثر کمی کمتر از آن دارد.

هر دولت، هر وزیر آموزش وپرورش، هر دوره شورای عالی انقلاب فرهنگی، هر نماینده مجلس و حتی هر کارشناس و فعال حوزه آموزش، حداقل یک بار وعده حذف کنکور را داده و هیچ وقت هم به آن عمل ننموده است. آن قدر به آن عمل نشد و نمی گردد که بگردد، این بار مسئولان ترجیح دادند به جای واژه حذف کنکور، از جمله ساماندهی کنکور استفاده نمایند و با طرحی سعی نمایند تا به قول خودشان در نظام و سنجش و پذیرش دانشجو یک بازنگری داشته باشند، بلکه این بار و در ایام پایانی دولت دوازدهم، مثل ایام پایانی و میانی و ابتدایی دولت های قبلی، ناخنکی هم به کنکور زده باشند که مبادا امتیاز این مرحله را از دست بدهند. اما من و شمایی که خواسته یا ناخواسته، خیلی از کنکور شنیده ایم، آن را تجربه نموده ایم و به زیروبم آن هم مطلع شده ایم، می دانیم ساده ترین کار در ارتباط با ماجرای کنکور بازی با واژه ها (مثل خیلی دیگر از این طور داستان ها) و سخت ترین کار اجرای سیاست های به دردبخور و کارآمد است.

دوست نداشتم با این پیش فرض منفی گزارشم را شروع کنم، منتها مساله آنقدری نخ نماشده و تکراری است که تا وقتی خبر عدم برگزاری کنکور به گوش نرسد و شکل و شمایل فعلی پذیرش دانشجو تغییر اساسی نکند و عدالت جانشین تمام بی عدالتی های موجود در نظام آموزش و پذیرش دانشجو نگردد، نه می توان به آن دل بست و نه می توان چشم به تغییر مثبت داشت. بیخودی که نیست، پای چند ده هزار میلیارد پول درمیان است. از خود سازمان سنجش که منتفع وضع موجود و البته مجری آن است تا تمام موسسات و ناشران کنکوری، بر سر سفره نشسته اند و به این سادگی ها نمی توان زیر میز زد و کاسه و کوزه همه شان را به هم ریخت، یعنی نمی گذارند که اینچنین بگردد، همان طور که به قبلی ها هم اجازه ندادند.

ماجرا از چه قرار است؟

بعد از کش وقوس های فراوان و قوانین و ادعاهای گوناگون پیرامون حذف کنکور و شکست در انجام این پروژه این بار و با اقدام شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح جدیدی برای ساماندهی به نظام سنجش و پذیرش دانشجو مطرح شده است. بعد از شکست های متعدد پروژه حذف کنکور، مثلا قانون نظام پذیرش دانشجو مصوب 1386 که دولت را موظف می کرد حداکثر تا سال 1390 کنکور را کاملا حذف کند و سوابق تحصیلی جایگزین این ماراتن چندساعته برای سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها باشد، این بار مسئولان نظام آموزش کشور، از ادعاهای قبلی خود کمی پایین تر آمده اند و به جای حذف، تصمیم به بازنگری و ساماندهی نظام سنجش و پذیرش دانشجو گرفته اند. ماجرا هم از این قرار است که براساس تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 839 این شورا در اواخر فروردین سال جاری طرحی با حضور روحانی رئیس شورا و ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه ارائه شد که شکل و شمایل سنجش و پذیرش دانشجو در کشور را از سال 1401 تغییر خواهد داد. این طرح 4 اردیبهشت ماه، یعنی دو سه روز پیش، در جلسه ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور هم مطرح شد تا هرچه زودتر گام های نهایی آن برداشته گردد.

سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه مذکور و درباره طرح جدید ساماندهی کنکور گفت: هم اکنون روش ما در سنجش داوطلبان ورود به دانشگاه، هم آموزش وپرورش را خنثی نموده و هم دانشگاه را؛ چراکه آموزش در ارزیابی نهایی دانش آموز نقشی ندارد و دانشگاه هم در پذیرش نهایی داوطلب دخالتی ندارد. در این روش 40 درصد سهم ارزیابی سازمان سنجش آموزش کشور درکنار 60درصد سهم آموزش وپرورش برای دروس عمومی و اختصاصی قرار می گیرد و آموزش وپرورش نیز به مرور زمان نظام ظرفیت معنادارتری را در ارزیابی نهایی پیدا خواهد نمود. نگرانی این بود که این تغییر یکباره بازخورد سنگینی از ناحیه داوطلبان داشته باشد، اما درصدد هستیم روشی را جلو ببریم که کارآمدی لازم را داشته باشد و یک تغییر تند محسوب نگردد، لذا کنکور سر جای خود باقی می ماند و به سمت دروس اختصاصی می رود. شاهد وحدت نظر و اجماع مثبت وزرای علوم، آموزش وپرورش و بهداشت روی ساماندهی کنکور سراسری و بازنگری نظام سنجش و پذیرش دانشجو هستیم. قرار شده است یک کمیته سه نهاده تشکیل گردد و از سازمان سنجش و رئیس آن، ستاد نقشه جامع علمی کشور و مسئولان آموزش وپرورش در آن حضور داشته باشند تا ابهامات موجود در این طرح رفع گردد. البته قرار نیست این کمیته درباره سیاست های کلانی که روی آن جمع بندی انجام شده است، نظر بدهد؛ یعنی اعضای کمیته سه جانبه موظفند ابهامات را با حفظ و بدون تغییر مانند موارد جمع بندی شده، رفع نمایند. از سال 62 یعنی زمانی که شورای عالی انقلاب فرهنگی نداشتیم و ستاد انقلاب فرهنگی وجود داشت، این ارگان به مساله کنکور ورود نموده است. وظایف شورای عالی معین است که در حوزه آموزش دارای مسئولیت و اختیار است؛ لذا وقتی شورای عالی به این مساله ورود می نماید، نباید مجلس شورای اسلامی در این حوزه وارد گردد.

حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور، محمد محمدیان از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به علاوه منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم از حاضران در جلسه ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور بودند. آشنا در ارتباط با این طرح گفت: ما درصدد هستیم با طرح جدید درباره بازنگری نظام سنجش و پذیرش دانشجو، مشکل رابطه آموزش وپرورش با آموزش عالی را حل کنیم. مساله این است که تعدادی رشته محل با متقاضی بسیار بالایی داریم و برای حل این مساله این طرح را ایجاد نموده ایم. با اجرای طرح 40+60، یک امتحان تستی را به یک امتحان تستی - تشریحی تبدیل می کنیم. ویژگی این طرح این است که باید سه سال تحصیل دانش آموز را بسنجند که استاندارد و اعتبار دارد و به جای تأثیر 30 درصد مثبت معدل، تأثیر 60 درصد مطلق معدل اعمال می گردد.

محمدیان با انتقاد از زمان اجرای این طرح یعنی سال 1401 گفت: عقب افتادن دانش آموزان مناطق محروم دغدغه ماست و نباید اقدامی گردد که طبقه خاصی به دانشگاه وارد شوند. البته هم اکنون هم با ترازبندی و منطقه بندی این مسائل حل می گردد. علاوه بر این برای اعمال تأثیر 60 درصدی سابقه تحصیلی یک زمان پنج ساله احتیاج است. باید نحوه اعمال سوابق تحصیلی 60 درصد معین گردد تا دچار برگزاری دو کنکور نشویم.

وزیر علوم هم اعلام کرد: همه قبول داریم که شیوه فعلی برگزاری کنکور باید اصلاح گردد و آموزش وپرورش هم باید شیوه فعلی خود را بهبود بدهد. اما در تصمیمات در مرحله اول باید به امکان اجرایی سازی تصمیمات توجه کنیم. دوم اینکه تکلیف دانشگاه ها باید معین گردد که به دانشگاه ها در پذیرش دانشجو چقدر استقلال داده گردد. این طرح اقدام مهمی است و باید نظرات آموزش وپرورش در آن لحاظ گردد و علاوه بر آن به دانشگاه ها که متقاضی جذب دانشجوی بهتر و اختیار بیشتر در جذب هستند، توجه گردد. اکنون در سه اصل جداسازی سنجش از پذیرش، تکرار آزمون ها و دادن اختیار بیشتر به دانشگاه ها اختلاف نظر وجود ندارد.

انتفاع 80 هزار میلیاردی از بازار کنکور، اصلی ترین مانع ساماندهی

خب با این طرح معین شد که مسئولان فعلی نظام آموزشی کشور درصدد براندازی آهسته و به قول خودشان ساماندهی کنکور هستند. منتها آن چیزی که پرواضح است اینکه نه توان این کار ازلحاظ اجتماعی وجود دارد و نه تغییر خاصی در فرایند سنجش و گزینش دانش آموز ایجاد می گردد. فی الواقع، در وهله اول مساله اصلی اساس وجود کنکور به عنوان متر و معیار پذیرش دانشجو و حتی عقب تر از آن خود ورود دانشجویان به هر شکل و طریقی به دانشگاه است. شما نگاهی به داوطلبان بیندازید، نگاهی به رشته های پرطرفدار بیندازید؛ همه می خواهند دکتر شوند، همه می خواهند فلان مهندسی در فلان دانشگاه خاص را قبول شوند، چرا؟ چون فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه و خانواده ها این طور ساخته و تربیت شده است. کسب مدرک از فلان دانشگاه تبدیل به ارزش نهایی شده است و تخصص و مهارت جایگاهی ندارد. پس مادامی که به فضای ماقبل کنکور، به فضای اجتماعی، به فاصله و شکاف بین منزلت اجتماعی مشاغل و حرفه های مختلف و بتی که از بعضی رشته ها و تخصص ها ساخته شده است نپرداخته و آن مسائل ریشه یابی و حل نگردد، کم کردن ولع دانش آموزان به ورود به هر طریقی به دانشگاه و باقی حواشی آن غیرممکن به نظر می رسد. نکته دوم توسعه قدرت نفوذ موسسات و ناشران یاری آموزشی است. اصلا یکی از دلایل اصلی عدم حذف کنکور همین انتفاع موسسات ازجمله خود سازمان سنجش از برگزاری کنکور است. با این طرح این درآمد و انتفاع حتما گسترده تر هم خواهد شد؛ چراکه تولیدات و محتوای یاری آموزشی و نمره ساز دیگر محدود به یک سال پایانی تحصیل که منتهی به کنکور است نخواهد ماند و آن 60 درصد معین نماینده که طی چندسال پایانی تحصیل در مدرسه معین تکلیف می گردد، جاذبه زیادی برای به اصطلاح مافیای کنکور خواهد داشت و به سادگی نه از آن می گذرند و نه اجازه حذف می دهند. پس به عنوان جمع بندی این بخش و قبل از گفت وگو با کارشناس باید بگویم، گردش اقتصادی بیش از 80 هزار میلیارد تومانی (طبق آخرین محاسبات بر طبق تورم سالانه و...) موسسات و انتشارات کنکوری به علاوه تبلیغات و مشتری یابی مدارس خاص و لاکچری به این سادگی ها اجازه حذف کنکور را نمی دهد و هرطور هم شده خودشان را با شرایط جدید تطبیق می دهند و جیب شان را پر می نمایند.

بهتر بود این طرح را مجلس ارائه می کرد تا جوابگو باشد

در ارتباط با این طرح و تبعات آن در آینده نظام آموزش کشور، خصوصا فرایند سنجش و پذیرش دانشجو با عادل برکم، کارشناس حوزه آموزش گفت وگویی انجام دادیم و او در این رابطه گفت: نکته اول در ارتباط با نهاد تصمیم گیر است. اینجا ما نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی را پررنگ می بینیم، درحالی که بهتر بود یک نهاد دیگری که به مردم جوابگو باشد، همچون مجلس چنین مساله ای را طرح و در آن نقش جدی تر ایفا می کرد یا حداقل اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم آن را پیش می برد، ذیل نهاد دیگری همچون مجلس باشد که بتوان چند صباح دیگر مستقیما از آن مطالبه کرد. از این نکته که بگذریم و در ارتباط با خود اصل طرح ارائه شده که حول همان ماجرای حذف کنکور است، باید بگویم حذف کنکور باید با موضوع حذف دانشگاه محوری تعریف گردد.

مساله کنکور بدون توجه به واقعیت های اجتماعی هیچ وقت حل نمی گردد

برکم ادامه داد: ما شرایط استخدامی را در بسیاری از پست های دولتی و... که احتیاجی به بیشتر از دیپلم هم ندارد، بعضا فوق لیسانس معین نموده ایم. در این سیستم ما یک مدرک محوری داریم که خواه ناخواه مخاطب را به سمت دانشگاه محوری سوق می دهد. یعنی اگر بخواهید در سیستم دولتی و... شغلی بگیرید، احتیاجمند مدرک هستید و همین یعنی موضوع در جامعه در حوزه شغل یابی، مدرک محوری است. برای مثال همین نمایندگی مجلس در انگلستان با دیپلم هم یک فرد امکان نماینده شدن را دارد، در ایران اما برای ورود به بهارستان حتما باید فوق لیسانس داشته باشید! من درباره کارآمدی و توان علمی افراد و نمایندگان حرفی نمی زنم، اما خب معینا می توانیم ببینیم این مدرک محوری در مجلس چقدر تاثیر و برون داد داشته است! با این اوصاف، فارغ از ارائه طرح هایی نظیر طرح فعلی ساماندهی کنکور، مهارت محوری و سوق دادن دانش آموزان به سمت کسب مهارت و عدم الزام برای مدرک گرایی بخش زیادی از راستا را هموار می نماید.

ارزش گذاری های بیجا روی بعضی مشاغل موازنه انتخاب رشته و شغل را تغییر داده است

این کارشناس آموزشی گفت: تفاوت درآمدها و منزلت اجتماعی خارج از دانشگاه یکی دیگر از مسائلی است که رسیدگی به آن می تواند از تب وتاب و هجوم به کنکور برای ورود به دانشگاه کم کند. تا وقتی این شکاف هایی که می بینیم، در سطح درآمد مشاغل مختلف، در میزان دریافتی یک پزشک و مقایسه آن با دریافتی یک معلم و... خودش یکی از اصلی ترین عواملی است که باعث هجوم داوطلبان به سمت یک رشته خاص می گردد. اگر این فضای بیرونی را کنترل کنیم، کلی از بار هجوم به رشته های پزشکی و... می کاهیم. همه می خواهند پزشک شوند! البته این مساله راه حل دیگری هم دارد و آن اینکه یا از نظر مادی بین مشاغل مختلف در سطوح نزدیک به هم قرار گیرند، یا اینکه تعداد پزشک و پرستاران افزایش پیدا کند تا این طور به خاطر کمبود یا هر مساله دیگری تفاوت بین دستمزد یک پزشک با باقی طبقات اجتماعی وجود داشته باشد و همین مساله هم تقاضا برای دکتر شدن را بین دانش آموزان و... بالا ببرد. وقتی به بعضی مشاغل ارزش اجتماعی بیشتر اعطا می کنید، خواه ناخواه رغبت افراد جامعه به سمت آن مشاغل و طبقات می رود. با این تفاسیر این طرح به نظر من طرح موفقی نخواهد بود؛ چراکه منطق آن، منطق حذف دانشگاه محوری نیست و در بر همان پاشنه سابق خواهد چرخید. چرا؟ چون عوامل و متغیرهای بیرونی اصلا مورد توجه قرار نگرفته اند، مصداقا روی کنکور بحث و گفتگو شده و تصمیمی هم گرفته شده است. فارغ از اینکه چه عواملی خارج از ساختار نظام آموزشی بر این نظام اثر می گذارد، جایش خالی است. در این طرح اصل موضوع فراموش شده و نگاه تخصصی بر آن حاکم نیست. به جای اینکه این مشکل حل گردد که چرا بعضی رشته ها متقاضی بیشتری دارند و بعضی دیگر نه و بیایند فکری به حال باقی رشته ها نمایند، در مدل اجرا و اثرگذاری کنکور به جمع بندی رسیده اند.

آزمون تخصصی گام اول اهمیت تخصص برای ورود به دانشگاه

برکم با مثبت خواندن سهم 40 درصدی سنجش در طرح سنجش و پذیرش دانشجو گفت: در طرح اشاره شده است که 40 درصد اثرگذاری در فرایند سنجش و پذیرش دانشجو آزمون سنجش از دروس تخصصی است. این اتفاق خوبی است و من با آن موافقم به این دلیل که برای حذف روش های مبتذل تست زنی و آموزشی که موسسات و مدرسان کنکوری به دانش آموزان تجویز می نمایند احتیاج به تخصصی شدن و شسته ورفته شدن آزمون داریم. یا مثلا دانش آموز فنی وحرفه ای احتیاج چندانی به فراگیری درس عربی به حد آمادگی برای کنکور سراسری یا حتی ادبیات و... ندارد. خصوصا اگر بخواهد با روش های مبتذل آموزشی بعضی موسسات آنها را یاد بگیرد و آزمون بدهد. این آزمون تخصصی اولویت را به تخصص و مهارت فرد می دهد و یاری می نماید هر دانشگاه متناسب با احتیاج و سطح خودش دانشجو جذب کند و افراد صرفا به وسیله مهارت های اصلی وارد دانشگاه شوند. یاری آموزش ها هم در این فرایند، با این گستردگی، خارج خواهند شد. البته به شرط اینکه نظارتی بر آنها وجود داشته باشد و مرجعیت کسب علم و موفقیت در آزمون به آنها داده نگردد.

60 درصد سوابق تحصیلی یک معیار فراقتصادیته است

این کارشناس حوزه آموزش اضافه نمود: و اما آن 60 درصد سوابق تحصیلی که در دوران تحصیل دانش آموز کسب خواهد شد. در این مورد ما با نوعی سردرگمی و بلاتکلیفی مواجهیم. مثلا در آزمون تشریحی، تصحیح اوراق دانش آموزان، نمره دادن ها و مسائل این چنینی نمی توانند معیار خوب و خط کشی شده ای برای نمره دادن باشند که حقی از کسی ضایع نگردد. پراکندگی نمرات بیشتر می گردد، این پراکندگی نمرات هم خودش ایراداتی ایجاد و کار را حسابی سخت می نماید. مثلا ممکن است 2 هزار نفر معدل 18 و 25 صدم داشته باشند، اینها چطور آن 60 درصد را کسب می نمایند و همین طور در سایر نمرات و معدل ها، پیچیدگی عجیبی وجود دارد که به نظر من همین سختی و پیچیدگی این موضوع 60 درصد سوابق تحصیلی را بلاموضوع و بی حاصل می نماید. این یعنی تمام تمرکز روی همان 40 درصد و آزمون سازمان سنجش خواهد بود. ما فقط با این تقسیم بندی یک دغدغه بیجا و اضافی ایجاد نموده ایم، بدون آنکه آن توقعی که مدنظر بود را به دنبال داشته باشد. به نظر من مسئولانی که این طرح را طراحی کردند شناخت کافی و همه جانبه ای نسبت به این مساله نداشتند. هر ایرادی که کنکور دارد، قابلیت اصلاح و ترمیم دارد. تخصصی شدن، مرجعیت بخشیدن به کتاب درسی و... همه اموری است که می توان آن را مدیریت کرد. متاسفانه این طرح خیلی تفاوتی با وضع موجود و قبلی ندارد و با موضوعیت بیشتر دادن به سوابق تحصیلی و... دامنه ورود و فروش یاری آموزشی ها را تا پایه های مختلف تحصیلی هم به اسم کنکور افزایش دادند.

اخبار گروه سایر رسانه ها صرفا بازنشر اخبار سایت ها و خبرگزاری هاست و خبرنگاران هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد.

بازگشت به صفحه رسانه ها