آیا لامپ های کم مصرف باعث سرطان می شوند؟ - مجله مستانه

مهم ترین خطر لامپ های کم مصرف

همانطور که شما هم احتمالاً می دانید، یکی از مهم ترین خطرات لامپ های کم مصرف در زمان شکستن آن ها ایجاد می گردد. از آنجایی که لامپ های کم مصرف حاوی جیوه هستند در نتیجه اگر به هر علت بشنمایند، جیوه داخل آن ها به هوای اطراف وارد می گردد. جیوه، فلز مایع سمی است که در ترمومترها، باتری های الکتریکی و لامپ های کم مصرف بکار برده می گردد. مسمومیت با جیوه که از آن با نام هیدرارژیریا (Hydrargyriasis) یاد می گردد، در اصل یک نوع مسمومیت فلزی است که به واسطه قرار گرفتن در معرض جیوه یا ترکیبات آن بوجود می آید.

جیوه فلز سنگینی است که می تواند به چندین شکل گوناگون وجود داشته باشد. همه این اشکال به استثنای جیوه مایع ابتدایی سمی هستند و مقادیر ناچیز آن ها (کم تر از یک گرم) می تواند مرگبار باشد. جیوه مهم ترین تاثیری که بر بدن می گذارد، این است که باعث بسته شدن رگ های خونی می گردد و همین مساله مسائل و تبعات آینده مسمومیت را به وجود خواهد آورد.

اگر مسمومیت جیوه شما را نگران نموده است، باید به این نکته هم توجه داشته باشید که لامپ های کم مصرف در زمان فراوری روشنایی مسئله ای از نظر مسمومیت جیوه ایجاد نمی نمایند بلکه مشکل زمانی است که مقادیر ناچیزی از این جیوه بتواند بصورت بخار از درون لامپ خارج گردد که این امر هم زمانی اتفاق می افتد که لامپ بشکند. گزارش ها حاکی از آن است که هر لامپ کم مصرف در صورت شکستگی، 6 برابر بیش تر از سطح مجاز آلودگی فراوری می نماید. اما آیا این بدان معناست که شما باید همین امروز لامپ های کم مصرف را دور بریزید؟

لامپ های کم مصرف و معجزه مصرف کم تر انرژی

یک واقعیت غیرقابل انکار در خصوص لامپ های کم مصرف این است که آن ها در مصرف انرژی به راستی خارق العاده عمل می نمایند. بر اساس داده های دپارتمان انرژی آمریکا، اگر هر شهروند تنها یک لامپ خانه اش را از پرمصرف به کم مصرف تغییر دهد، معادل این است که جلوی انتشار گازهای گلخانه ای را درست به مقدار خروجی 800 هزار ماشین گرفته باشد. از طرف دیگر بعضی این استدلال را هم مطرح می نمایند که لامپ های قدیمی خیلی بیش تر از لامپ های کم مصرف، جیوه سمی را به محیط زیست وارد می نمایند چرا که نیروگاه های ذغال سنگی که برای ساخت این نوع لامپ ها انرژی فراوری می نمایند، بزرگ ترین منبع فراوری آلودگی جیوه در روی کره زمین هستند. علت اصلی معروفیت لامپ های کم مصرف از نام آن ها پیدا است: مصرف کم تر که در حدود یک چهارم یعنی 25 درصد انرژی در مقایسه با لامپ های پرمصرف تخمین زده شده است.

آیا لامپ های کم مصرف می توانند باعث سرطان پوست شوند؟

اما جدای از صرفه جویی در مصرف انرژی، مساله سلامت مصرف نمایندگان نیز فاکتور بسیار مهمی است. موسسه علوم ایالات متحده آمریکا (U.S. National Science Foundation) به تازگی نتیجه تحقیقات اش در این زمینه را در مجله فتوشیمی و فتوبیولوژی منتشر ساخته است. این تحقیقات که به طور متمرکز بر روی شکاف های پوشش سطحی از جنس فسفر لامپ های کم مصرف صورت گرفته، نشانگر این واقعیت است که این شکاف ها اجازه می دهند امواج ماورای بنفش (UV) که به وسیله پوشش سطحی از جنس فسفر جذب شده و به نور مرئی تبدیل شده، محققان دانشگاه استونی بروک (Stoney Brook University) چند سال است که ثابت نموده اند بر روی پوشش سطحی از جنس فسفر این لامپ ها شکاف هایی وجود دارد و این مساله که آیا شکاف های مذکور می تواند باعث خروج تشعشعات (UVC) و (UVA) گردد، تا مدت ها محل مناقشه اساسی میان هواداران و مخالفان بود. توانسته این مساله را ثابت کند که خروج امواج از لامپ ها ممکن و شدنی است و این امر به علت قابلیت سوزاندن سلول های پوست انسان و تحریک به تشکیل ملانوما (نوعی سرطان که از ناحیه سلول های حاوی رنگدانه یا همان ملانوسیت ها توسعه می یابد) نگران نماینده می باشد. گفتنی است که تحقیقاتی مشابه نیز در این زمینه در اروپا صورت گرفته و نتایج آن نیز مشابه بوده است.

پژوهشگران در عین حال چگونگی خروج و انتشار اشعه (UV) به وسیله لامپ های کم مصرف و تاثیر آن بر سلول های فراورینماینده کلاژن و کراتین و ترکیبات کلیدی پوست انسان را مورد مطالعه قرار داده اند. آن ها در وهله نخست تاثیر نور مصنوعی را بر پوست های فاقد هرگونه مواد آرایشی مورد آنالیز قرار دادند. در مرحله بعد آن ها تاثیرات پوستی را که در معرض تیتانیوم دی اکسین قرار گرفته (یک ترکیب معمولی در محصولات مراقبت شخصی) آنالیز کردند. سپس آزمایش ها را در خصوص لامپ های پرمصرف با همان شدت نور تکرار کردند. دکتر میریام ریفایلوویچ (Dr. Miriam Rifailovich) سرپرست این تحقیقات می گوید: مطالعات ما نشان داد که پاسخ سلول های سالم پوست به اشعه (UV) منتشرشده با آسیب ناشی از تشعشعات (UV) کاملاً سازگاری دارد. زمانی که پوست پیش از قرار گرفتن در معرض تشعشعات (UV)، دوز کم تری از ذرات نانو تیتانیوم دی اکسین را هم دریافت می نماید، مقدار آسیب به سلول ها چند برابر می گردد. مساله اینجاست که لامپ های پرمصرف به هیچ وجه حتی با وجود یا عدم وجود ذرات نانو تیتانیوم دی اکسین هم بر سلول های پوست اثر نمی گذارند اما تاثیرپذیری سلول ها از لامپ های کم مصرف واقعیت دارد.

دکتر ریفایلوویچ در کنفرانس بهداشت صنعتی آمریکا که سال گذشته برگزار گردید به این نکته اشاره نمود که اگر هر فرد حدود 8 ساعت زیر نور لامپ کم مصرف بنشیند، چیزی در حدود 1000 برابر بیش تر از آنچه که بدنش بتواند تحمل کند، اشعه (UV) دریافت نموده است.

آیا لامپ های کم مصرف می توانند بر بینایی ما تاثیر بگذارند؟

، به این مساله اشاره شده که افزایش مصرف لامپ های فلورسنت بعنوان یک راه حل برای کاهش تغییرات اقلیمی محتمل است که منجر به افزایش بیماری های چشمی گردد. این پژوهشگران به این نکته اشاره نموده اند که لامپ های فلورسنت ممکن است بیماری های چشمی که به طور تعیین با امواج ماورای بنفش در ارتباط هستند را تا مرز 12 درصد افزایش دهند. به گفته این محققان و بر اساس آمارهایی که اعلام نموده اند، افزایش 3000 مورد آب مروارید و 7500 مورد زائده موسوم به ناخنک (Pterygia) را که سالانه در استرالیا گزارش می گردد، می توان با این مساله در ارتباط دانست. این محققان در انتهای مقاله خود به نظارت هر چه جدی تر بر ساخت این نوع لامپ ها تاکید نموده اند.

لامپ های کم مصرف چگونه می توانند تاثیرگذار باشند؟

مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور لامپ های کم مصرف و سوسو زدن آن ها از جمله فاکتورهایی است که بر مقدار تاثیرگذاری آن ها بر بدن ما نقش دارد. لامپ های کم مصرفی که سوسو می زنند می تواند بر افرادی که نسبت به نور حساس هستند، تاثیرگذار باشند. سوسو زدن لامپ های کم مصرف و فلورسنت می تواند برای کسانی که به بیماری هایی مانند اوتیسم، صرع، جذام، سندروم خستگی مزمن، بیماری لایم مبتلا هستند و یا مشکل سرگیجه دارند؛ دردسرآفرین باشد. توصیه می نماید که بیش تر از یک ساعت در روز در فاصله کم تر از 30 سانتی متری این لامپ ها نباشید این واقعیت را در نظر داشته باشید که همه اشکال لامپ های کم مصرف لزوماً مشکل زا نیستند اما قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آن ها بالاخص زمانی که فاصله ایمن را با آن ها رعایت نکنید، می تواند تاثیری مشابه آنچه که از امواج ماورای بنفش خورشید انتظار داریم را بر پوست بدن ما ایجاد کند.

احتیاط ها را جدی بگیرید

همانطور که اشاره شد، امکان تاثیرگذاری لامپ های کم مصرف بر بدن انسان وجود دارد لذا در صورتی که شما هم جزو مصرف نمایندگان این محصولات هستید، حتماً باید توجه داشته باشید که ساعت هایی که در معرض نور آن ها قرار می گیرید، محدود و تعیین باشد. نکته بسیار مهم تر درباره لامپ های کم مصرف، آسیب های ناشی از شکستگی آن هاست. اگر به هر علت لامپ کم مصرفی شکست، سریع بچه ها و بالاخص زنان باردار را از اطاق خارج کنید. بهتر که تا چند روز کسی وارد آن اتاق نگردد. استفاده از ماسک و دستکش برای جمع آوری تکه های لامپ های شکسته لازم است. دستگاه تهویه مطبوع را نیز سریعاً خاموش نموده و پنجره ها را باز کنید. پوست شما و حتی ریه هایتان به هیچ وجه نباید با لامپ شکسته تماس پیدا کند. کاغذهای مقوایی و یک کیسه پلاستیک جهت برداشتن قطعات کفایت می نماید. به خاطر داشته باشید که استفاده از جاروبرقی برای جمع آوری قطعات شکسته لامپ های کم مصرف، 100 درصد ممنوع است. توصیه می گردد که بقایای لامپ را نیز تحت هیچ شرایطی به سطل آشغال نیندازید و آن را هم در منزل نگاه ندارید، مراکز و غرفه های بازیافت برترین مکان جهت تحویل دادن بقایای لامپ های کم مصرف شکسته هستند، پس لطفاً به مسوولیت شهروندی خود عمل کنید.

منابع: jonbarron, ehso, wikipedia