سهم بنگاه های کوچک ایران در ایجاد اشتغال نصف ایتالیاست - مجله مستانه

برای دیدن شاهکارهای تاریخ اروپا با تور ایتالیا همراه شوید.

سفر اخیر رییس جمهور روحانی و هیئت همراه به کشورهای ایتالیا و فرانسه در دل خود حاوی دست آوردهای مطلوبی برای اقتصاد ایران بود. تفاهم نامه ها و قراردادهای مهمی به امضای طرفین رسید و راه های جدیدی برای تجارت و سرمایه گذاری گگردده شد. در یکی از توافق های صورت پذیرفته مابین بیمه ساچه ایتالیا و چند بانک ایران این بیمه گذار بزرگ از فعالیت های صادراتی و بین المللی بنگاه های کوچک و متوسط خود حمایت نموده است.

توافق نامه مذکور از این جهت شایسته دقت بیشتر است که سیاست گذاران اقتصاد در ایتالیا، و عموم کشورهای توسعه یافته، حمایت از همه بنگاه های مالی اعم از کوچک، متوسط و بزرگ را در دستور کار خود قرار داده اند و حمایت خود را تنها به صنایع بزرگ خود منحصر ننموده اند.

اما به راستی صندلی بنگاه های کوچک و متوسط در اقتصاد کجاست که توجهی هم سنگِ بنگاه های بزرگ می طلبند؟

شاید اگر بدانیم که در کشور ایتالیا 99 درصد بنگاه ها را بنگاه های کوچک و متوسط تشکیل می دهند، و 90 درصد اشتغال و 73 درصد از فراوری ناخالص داخلی این کشور حاصل فعالیت این بنگاه هاست، برایمان توجیه مالی موسسه ساچه در حمایت از بنگاه های خرد واضح تر گردد.

در مقیاسی بزرگ تر، اتحادیه اروپا یک صندوق اعتباری مختص حمایت از کسب وکارهای کوچک و متوسط تدارک دیده است که کسب وکارهای اروپایی می توانند بیش از 57 میلیارد یورو اعتبار برای آغاز یا توسعه خود، تا سال 2020 از محل این صندوق برداشت نمایند. اتحادیه اروپا دلیلی محکم و قاطع برای تاسیس این صندوق در دست دارد: طبق آمار، کسب وکارهای کوچک و متوسط 70 درصد از بار اشتغال زایی اروپا را بر عهده دارند.

در کشور همسایه ما ترکیه، بیش از 99.5 درصد از بنگاه ها را کسب وکارهای کوچک و متوسط تشکیل می دهند و این کسب وکارها مسئول 76.6 درصد از اشتغال این کشور هستند. در کشور مالزی هم دولت در طرحی مشابه اتحادیه اروپا، اولویت خود را تا سال 2020 حمایت از کسب وکارهای کوچک و متوسط قرار داده است.

و اما کارنامه کسب وکارهای کوچک و متوسط در اقتصاد ایران: 10 درصد در صادرات، 17 درصد از ایجاد ارزش افزوده مالی و 45 درصد از اشتغال. جای شرح بیشتر نیست.

اعداد به خوبی بیانگر آنند که تا استفاده مناسب از ظرفیت بنگاه های کوچک و متوسط چه راه های نرفته ای برای پیمودن داریم.

کوچک زیباست…

ارنست شوماخر اقتصاددان آلمانی و متفکر تاثیرگذار قرن بیستم، در کتاب کوچک زیباست با برشمردن دلایلی ساده و زیربنایی، مهم ترین منبع اشتغال را در یک اقتصاد و به ویژه اقتصادهای در حال توسعه ایجاد و رشد کسب وکارهای کوچک می داند. از سوی دیگر، مکاتب متاخر اندیشه مالی نظیر مکتب اتریشی و مکتب نئوکلاسیک با ارج نهادن و تمرکز بر نقش ممتاز کارآفرین (Entrepreneur) در اقتصاد، کسب وکارهای کوچک و متوسط را به مثابه تجلیِ مفهوم کارآفرینی، به مرکز توجه اقتصاددانان و تصمیم سازان بدل نموده اند.

SMEها بنا به ذات خود، ویژگی های مطلوبی برای یک سیستم مالی دربر دارند.

آن ها انعطاف پذیرند و هزینه تغییرات نسبتا کمی دارند.

میزان خلاقیت و بهره وری درونی آن ها بالقوه بالاست.

توزیع ثروت را در جامعه عادلانه تر می نمایند.

ریسک سیاسی پایینی متوجه آن هاست.

به دلیل ارتباط بی واسطه تر با نفع شخصی، تخصیص منابع را بهینه می سازند.

در صورت تعدیل های بزرگ از سوی دولت و بنگاه های بزرگ، توانایی جذب نیروی انسانی را دارند.

فضای مالی را پویاتر نموده و فرهنگ کارآفرینی و ایده پردازی را گسترش می دهند.

و در کنار همه این ها، در صورت دارا بودن شرایط مساعد، می توانند در ادامه چرخه عمر(life cycle) خود به یک بنگاه بزرگ تبدیل شوند.

باغبان و نهال

حتما دیده اید که یک باغبان چگونه تن نحیف و بی دفاع نهال را در فصل سرما می پوشاند و چگونه برای آن که نهال قامت راست کند، آن را به دیرک های چوبین چفت می نماید. باغبان می داند که حاصل مراقبت های خود را بعدها در سایه سار خنک یک درخت تنومند و طعم لذیذ میوه هایش، برداشت خواهد نمود.

کسب وکارهای کوچک و متوسط هم در صورت حمایت و مراقبت صحیح در زمان آسیب پذیری و نوپایی (یا هنگام توسعه و رشد) قادرند ثمرات مبارکی برای ذی نفعان خود و کل مجموعه اقتصاد به ارمغان بیاورند.

وضعیت بنگاه های کوچک در کشور یکی از موضوعاتی است که قرار است در همایش دورنمای اقتصاد ایران در سال 95 مورد بحث و آنالیز قرار گیرد. این همایش در تاریخ 12 اسفند ماه امسال در تهران برگزار می گردد.

کاوه قبادی